Brytyjski Urząd Antymonopolowy (Office of Fair Trading, OFT) nałożył na 103 przedsiębiorców budowlanych karę o łącznej wysokości 129,2 milionów funtów za udział w zmowie przetargowej stanowiącej nielegalne porozumienie antykonkurencyjne.

21 września 2009 roku, po trwającym cztery lata dochodzeniu, OFT wydał decyzję na mocy której 103 firmy z sektora budowlanego zostały ukarane za dokonywanie wzajemnych uzgodnień o składanych przez siebie ofertach w przetargach na realizację kontraktów o łącznej wartości ponad 200 milionów funtów. Kontrakty dotyczyły sektora publicznego, w tym tak istotnych sektorów jak szkolnictwo czy szpitalnictwo oraz kontraktów realizowanych w ramach projektów niepublicznych, poczynając od budownictwa mieszkaniowego a skończywszy na renowacji budynków.

OFT stwierdził, że spółki budowlane startujące w przetargach uzgadniały pomiędzy sobą cenę jaką umieszczą w swoich ofertach składanych w toku procedury przetargowej. Mechanizm ustalania ceny ofert polegał na tym, że jedna lub kilka spółek, którym nie zależało na wygranej w przetargu sztucznie zawyżało ceny umieszczane w swoich ofertach (tzw. ceny ukryte, ang. cover prices), powodując tym samym wyeliminowanie ich oferty z dalszego udziału w przetargu na rzecz rzekomo konkurencyjnej oferty. W wielu przypadkach oferent wygrywający przetarg rekompensował przegrywającemu „odpadnięcie” z przetargu poprzez wpłatę określonej sumy pieniężnej.

W ocenie OFT zakłócenie efektywnej konkurencji pomiędzy podmiotami biorącymi udział w takich przetargach powodowane było tym, że zamawiający traktował wszystkie oferty jako oferty rzeczywiste, pomimo tego, że niektóre z nich zawierały zawyżone sztucznie ceny ukryte, które miały umożliwić wybór oferty konkurenta uczestniczącego w zmowie. Tym samym, istnienie takiego porozumienia pomiędzy oferentami ograniczało zdolność podjęcia przez zamawiającego właściwej decyzji co do wyboru najbardziej konkurencyjnej oferty.

Warto podkreślić, że powyższa sprawa nie jest pierwszą, w której działania krajowych organów ds. ochrony konkurencji obejmują tak szerokie grono podmiotów, wobec których postawiony został zarzut uczestniczenia w nielegalnym porozumieniu łamiącym prawo konkurencji. Podobne postępowanie prowadził w latach 2004-2007 holenderski organ antymonopolowy, który na ponad 1000 uczestniczących w zmowie przedsiębiorstw nałożył kary o łącznej wysokości 232 milionów euro.

Decyzję OFT można potraktować jako jasny i czytelny sygnał ze strony OFT w kierunku innych organów ds. ochrony konkurencji do podjęcia działań mających na celu zbadanie stopnia przestrzegania prawa antymonopolowego przez podmioty funkcjonujące na szeroko pojętym rynku usług budowlanych. Zgodnie bowiem z prawem konkurencji obowiązującym w krajowych porządkach prawnych państw UE, w tym z polską ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów, zmowa przetargowa jest zakazana i może stwarzać dla uczestniczących w niej przedsiębiorców ryzyka w postaci nałożenia dotkliwych kar pieniężnych, a w niektórych okolicznościach również ryzyko kary pozbawienia wolności.