To oczywiste, że aby wybudować dom niezbędne jest przede wszystkim posiadanie odpowiedniej działki. Musimy jednak pamiętać, że na konkretnej parceli, mimo, że jest ona naszą własnością, nie zawsze wybudujemy dowolny dom. I odwrotnie: nie każdy budynek może stanąć na dowolnej działce.

Pierwszy krok na drodze do własnego domu...

Istniejąca zabudowa i krajobraz oraz praca planistów tworzą podstawy ładu przestrzennego, na straży którego stoją urzędy gmin i obowiązujące w nich miejscowe plany zagospodarowania.Dlatego stawiając pierwszy krok na drodze do własnego domu musimy zadecydować czy bardziej zależy nam, aby inwestycja zrealizowała nasze marzenia o miejscu zamieszkania czy o architekturze domu. Nie zawsze uda się to w stu procentach pogodzić! Krótko mówiąc: jeśli marzymy o zamieszkaniu na Podhalu, to nie uda się tam wybudować modernistycznej kostki, a jeżeli zauroczyły nas drewniane bale i stroma strzecha to zapomnijmy o lokalizacji w śródmieściu Łodzi czy Kołobrzegu. Nasz dom powinien harmonijnie wpisać się w otoczenie i nawiązywaćć do charakteru otaczającej zabudowy.

Dla porządku dodajmy, że najpopularniejszy typ budowanego obecnie domu jednorodzinnego - murowany budynek parterowy z dwuspadowym dachem i użytkowym poddaszem - jest ogólnie akceptowany na terenie całego kraju. Tylko jeśli działka znajduje się w obrębie lub sąsiedztwie parku krajobrazowego bądź np. zespołu objętego ochroną konserwatora zabytków, zastrzeżenia dotyczące budynku mogą być bardziej szczegółowe.

Idealna działka - co trzeba wziąć pod uwagę?

• lokalizacja - w dogodnej odległości od miejsca pracy (najlepiej w zasięgu komunikacji miejskiej), obiektów handlowych, usługowych, oświatowych itp., w ładnej, spokojnej okolicy, w której nie są planowane uciążliwe inwestycje (dowiedzieć się o tym można z miejscowego planu zagospodarowania we właściwym urzędzie gminy),

• położenie - na nasłonecznionym, w miarę płaskim terenie (najwygodniejsze są działki o nachyleniu nieprzekraczającym 5%), z ładnym widokiem, spokojnym i czystym sąsiedztwem; osłonięcie zabudową , wzniesieniem lub zadrzewieniami od strony zachodniej i północnej jest dodatkowym atutem jeśli chcemy, aby nasz dom był energooszczędny,

• uzbrojenie terenu - możliwie najlepiej uzbrojona: co najmniej w prąd, dalej w wodociąg (alternatywą jest wydatek na wykopanie studni), kanalizację (alternatywa to szambo lub przydomowa oczyszczalnia ścieków), ewentualnie gaz,

• dojazd – najlepiej drogą asfaltową lub co najmniej utwardzaną; droga gruntowa nie w każdych warunkach pogodowych zapewnia wygodny dojazd czy dojście; dobrze, jeśli wjazd na działkę możliwy jest od północy – wtedy wyjście z pokoju dziennego do ogrodu może znaleźć się w dobrze nasłonecznionej i zacisznej części działki,

• strony świata – najkorzystniej, kiedy droga dojazdowa przebiega od północy działki, dzięki temu część dzienną domu (salon, jadalnia) będzie można ulokować od południowej strony ogrodowej, a garaż, kuchnię, spiżarkę itp. – od zacienionego frontu. Uwaga: oferty projektów gotowych zawierają coraz więcej propozycji i wersji domów z wjazdem np. od południa (zobacz projekty Majka, Majka Solis czy Majka Luna),

• kształt - najlepiej zbliżony do niezbyt wydłużonego prostokąta; najtrudniejsze do efektywnego wykorzystania są niewielkie działki trójkątne; nieregularny kształt przestaje być problemem przy sytuowaniu na niej domu dopiero, gdy działka jest naprawdę spora,

• wielkość – w zależności od rozmiarów planowanego domu; minimum 5-6 arów (dla domu o powierzchni 100-120 mkw, dwukrotnie większy budynek, wymagał będzie działki 8-10 arowej. Trzeba też pamiętać, że dom parterowy zawsze wymaga większej działki niż piętrowy o tej samej powierzchni. Działki pod zabudowę jednorodzinną mają różną wielkość w zależności od ich położenia (stopnia zurbanizowania okolicy). Na obszarach miejskich o gęstej zabudowie minimalna wielkość działki, na której postawić można dom jest mniejsza,

• stan prawny – powinien być koniecznie uregulowany, a informacja o tym znajduje się w rejestrach ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego (dane o numerze nieruchomości uzyskać można od właściciela lub w ewidencji gruntów i budynków),

    Uwaga:

° Jeśli działka ma wpisane w księdze wieczystej przeznaczenie rolne lub leśne, trzeba się liczyć z długotrwałą procedurą tzw. przekwalifikowania. Mając więc wybór, lepiej od razu zdecydować się na działkę budowlaną.

° Korzystanie przy zakupie działki z usług licencjonowanego pośrednika nieruchomości, choć kosztowne, daje gwarancję profesjonalnego przeprowadzenia formalności i dokładnego sprawdzenia stanu prawnego działki.

• stan prac planistycznych w gminie – obowiązywanie miejscowego planu zagospodarowania na obszarze gminy jednoznacznie określa przeznaczenie poszczególnych gruntów (dowiemy się np. jak wyglądać może w przyszłości sąsiedztwo naszej działki) oraz ułatwia i przyspiesza procedury związane z wydaniem pozwolenia na budowę.