Lepsze samopoczucie, poprawa nastroju, efektywniejsza nauka, ale również mniejsze rachunki za prąd – wszystko to jest zasługą światła dziennego. Co Polacy sądzą o jego wpływie na zdrowie? Jak oceniają doświetlenie swoich domów i mieszkań?

Przed nami sezon jesienno-zimowy, w którym niedobór światła dziennego jest szczególnie odczuwalny. Jak wynika z badań przeprowadzonych w sierpniu przez PBS na zlecenie VELUX*, zaledwie co czwarty ankietowany jest zdecydowanie zadowolony z dostępu do światła dziennego w swoim domu jesienią i zimą, a blisko 15 proc. uważa, że ilość takiego światła jest za mała. Tylko nieznacznie lepiej oceniamy doświetlenie wnętrz w miesiącach wiosenno-letnich, a przecież wtedy dni są długie i światła nie brakuje. Co dziesiąty badany odczuwa w tym czasie brak światła dziennego, a bardzo dobrze doświetlenie swojego domu ocenia zaledwie 33 proc. respondentów. Te statystyki dają do myślenia, zwłaszcza, jeśli uświadomimy sobie, że ludzie spędzają w pomieszczeniach zamkniętych aż około 90 proc. czasu.

Wpływ na zdrowie

Jednocześnie większość Polaków (85 proc.) dostrzega duży wpływ światła dziennego na zdrowie, a co trzeci badany chciałby zwiększyć liczbę lub powierzchnię okien w swoim domu. To ważna wskazówka dla architektów lub developerów, którzy powinni o tym pamiętać planując i realizując inwestycje budowlane. „Światło dzienne pełni ważną rolę w budynkach zarówno mieszkalnych, biurowych, jak i użyteczności publicznej. Tworzy scenerię, wpływa na specyficzny klimat wnętrza, definiuje przeznaczenie przestrzeni” – mówi Monika Kupska-Kupis, architekt z firmy VELUX.

 „Lepsze samopoczucie, poprawa nastroju, redukcja objawów depresji, korzystne oddziaływanie na wzrok – to efekty wpływu światła naturalnego na ludzki organizm. Dlatego powinniśmy dbać o zapewnienie jak najlepszego dostępu do naturalnego światła w naszych domach” – komentuje dr Paweł Opatczyk, specjalista medycyny rodzinnej z Centrum Medycznego ENEL-MED.

Światło dzienne wpływa również na lepszą wydajność pracy i poprawę efektywności uczenia się. Jak pokazują badania** uczniowie w klasach z większymi oknami mieli nawet do 18 proc. lepsze wyniki z testów, niż ci przebywający w pomieszczeniach słabiej doświetlonych. Dlatego warto też zadbać o odpowiednie doświetlenie pokoju dziecka w wieku szkolnym. Okazuje się także, że przedsiębiorstwa, które zdecydowały się na przeniesienie pracowników do budynków z lepszym dostępem do naturalnego światła, odnotowały wzrost wydajności o około 15 proc.***

Światło dzienne a energooszczędność

Światło dzienne wpływa pozytywnie nie tylko na nasze zdrowie, lecz również na budżet domowy. Odgrywa znaczącą rolę w koncepcji zrównoważonego budownictwa, którego istotnym elementem, oprócz komfortu i zdrowego klimatu wewnątrz budynku, jest energooszczędność.

Duża ilość światła naturalnego nie tylko podnosi komfort użytkowania, wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie, lecz także ogranicza potrzebę wykorzystania sztucznego oświetlenia, przyczyniając się do oszczędności energii elektrycznej i tym samym obniża rachunki za prąd.

W jaki sposób zadbać o odpowiednie doświetlenie naszych domów i mieszkań? „Lepszy dostęp do światła dziennego można zapewnić poprzez właściwe usytuowanie okien, zwiększenie ich liczby, jak również zastosowanie nowoczesnych okien z większymi szybami. Na przykład w oknach Nowej Generacji VELUX udało się zwiększyć powierzchnię szyby nawet o 10 proc., co gwarantuje odpowiednie doświetlenie wnętrz” – wyjaśnia arch. Monika Kupska-Kupis.

Na rynku istnieją również aplikacje na smartfona (np. VELUX Experience), dzięki którym właściciele domów mogą przekonać się, jaką różnicę zapewniłoby dodatkowe światło w pomieszczeniu po zamontowaniu okna dachowego. Wystarczy wybrać okno lub dowolną kombinację kilku okien, wykonać zdjęcie pokoju i zobaczyć, jak staje się ono integralną częścią pomieszczenia i jakie efekty związane z doświetleniem domu otrzymamy.

Architekci i naukowcy o świetle dziennym

O tym, jak ważny jest dostęp do światła dziennego w budynkach, świadczą liczne badania i ekspertyzy. Co dwa lata jest też organizowane spotkanie VELUX Daylight Symposium, które cieszy się ogromnym uznaniem przedstawicieli świata architektury, designu, nauki, jak również ustawodawców z całego świata i stanowi platformę wymiany wiedzy, doświadczeń oraz nowatorskich architektonicznych wizji dotyczących wykorzystania światła. W Daylight Symposium regularnie uczestniczą również Polacy.

„Wszyscy zdajemy sobie sprawę z zalet oświetlenia naturalnego – jego wpływu na zdrowie i psychikę użytkowników oraz niewątpliwych korzyści ekonomicznych. Jednakże podbój i prawie 50 letnia dominacja sztucznego oświetlenia w obiektach handlowych, supermarketach, centrach sportowych, galeriach i muzeach spowodowała opór we wprowadzaniu światła dziennego do wnętrza głównie u inwestorów, ale i wielu architektów. Wykłady, które mają miejsce w ramach „Daylight Symposium”, pokazują, jak wprowadzać w rozwiązania architektoniczne dobroczynne oświetlenie naturalne i z nim związaną naturalną wentylację” – mówi architekt Tomasz Głowacki, z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, który uczestniczył w ostatniej konferencji w Kopenhadze.

Więcej informacji o znaczeniu światła dziennego znajduje się na stronie www.thedaylightsite.com.

*Badanie „Znaczenie zdrowotne światła dziennego w domu w świadomości Polaków” zostało przeprowadzone przez PBS na zlecenie firmy VELUX, w ramach ogólnopolskiego badania Omnibus przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 18 lat i więcej (n=ok.1000). Badanie zostało zrealizowane metodą wywiadów bezpośrednich CAPI w dniach 02-04.08.2013 roku.

**L. Heschong, Daylighting and Human Performance, ASHRAE Journal, vo. 44, no. 6, pp. 65-67, 2002.

***L. Edwards, P. Torcellini, A Literature Review of the Effects of Natural Light on Building Occupants, National Renewable Laboratory, U.S. Department of Energy, 2002