Kruszywa od dawna znajdują szerokie zastosowanie w wielu pracach budowlanych. Używa się ich między innymi do wykonywania betonu, tynków czy podkładów. Ze względu na duże znaczenie dla funkcjonalności, trwałości i bezpieczeństwa obiektów, przed dopuszczeniem do użytku każde kruszywo musi być poddane szczegółowym badaniom.

Podczas nich sprawdzone zostaną takie parametry jak odporność na ścieranie i rozdrabnianie, mrozoodporność, nasiąkliwość, gęstość czy nośność. Jednym z najważniejszych sposobów badania właściwości kruszyw jest metoda Los Angeles. Jej celem jest jak najwierniejsze odtworzenie warunków pracy danego materiału w nawierzchni i sprawdzenie, w jaki sposób wpłyną na jego ścieralność. Co warto wiedzieć o tej metodzie? Jaka norma reguluje przeprowadzane według niej badania? Jakie wymagania musi spełnić bęben Los Angeles?

Metoda Los Angeles. Kiedy należy przeprowadzić badanie?

Trakty komunikacyjne oraz obiekty inżynieryjne takie jak mosty i wiadukty wymagają użycia betonów o odpowiednio dobranych właściwościach. Ze względu na to, że są narażone na duże obciążenia oraz destrukcyjny wpływ środowiska, szczególnie ważnym parametrem w ich przypadku okazuje się odporność na rozdrobnienie.

Określa się ją za pomocą współczynnika LA. Odpowiada on procentowi masy próbki, która w toku badania uległa rozdrobnieniu w stopniu sprawiającym, że frakcja przechodzi przez sito o grubości 1,6 milimetra. Im niższa jest wartość współczynnika, tym mniejszemu rozdrobnieniu uległa próbka kruszywa, co z kolei oznacza jego większą wytrzymałość. Współczynnik zapisuje się w postaci LAxx, gdzie xx oznacza jego wartość – np. kruszywo o współczynniku LA16 po wykruszeniu w bębnie Los Angeles i przesianiu przez sito zmniejszyło swoją masę o 16 proc.

Na czym polega metoda Los Angeles i jak przebiega badanie?

Współczynnik LA wyznacza się na podstawie badania przeprowadzonego w specjalnym bębnie (dostępny na https://viateco.eu/produkt/beben-los-angeles/). Próbki kruszywa zostają umieszczone w nim wraz ze stalowymi kulkami. Następnie bęben jest wprawiony w ruch obrotowy trwający przez określoną ilość cykli. Badanie kończy się przesianiem próbki przez sito, zważeniem przesianej frakcji oraz porównaniem jej masy do początkowej.

W Unii Europejskiej sposób przeprowadzania badania Los Angeles reguluje norma PN-EN 1097-2 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw, a konkretnie jej druga część - Metody oznaczania odporności na rozdrabnianie. Zawarte są w niej między innymi wymagania co do:

• masy i postaci próbki: powinna ona ważyć około 15 kilogramów, a jej rekomendowane średnie uziarnienie to 10/14 milimetrów;
• przebieg badania: ilość obrotów bębna Los Angeles powinna wynosić 500, a ich prędkość – 31÷33 obr/min. Kolejna część to przesianie kruszywa przez sito, wysuszenie do stałej masy w temperaturze około 115 stopni Celsjusza i jego zważenie;
• sposób obliczenia wyników: współczynnik LA oblicza się według wzoru 5000-m/50.

Współczynnik LA wpływa na klasyfikację mieszanki betonowej przygotowanej z danego kruszywa do określonej klasy wytrzymałości. Odbywa się to w oparciu o następujący przelicznik:

• LA30 – C50/60 i więcej;
• LA35 – C20/25 – C50/60;
• LA40 – C16/20 – C30/37;
• LA50 – C8/10 – C20/25.

Bęben Los Angeles. Jakie wymagania powinien spełniać?

Laboratoria oraz producenci i dystrybutorzy kruszywa muszą na bieżąco kontrolować jakość materiału. Dlatego na ich wyposażeniu koniecznie powinien znaleźć się między innymi bęben Los Angeles. Ważne jest, by było to urządzenie wysokiej jakości, o budowie i konstrukcji umożliwiającej wykonanie badania według wytycznych normy PN-EN 1097-2.

Te wymagania spełnia bęben Viateco. Jest wyposażony w licznik, który po określonej liczbie obrotów sam wyłącza urządzenie, a prędkość obrotów wynosi 32 obr/min. Zarówno poziomy bęben, jak i obudowę wykonano z mocnej stali, co gwarantuje długą żywotność. Dźwiękoszczelna obudowa chroni zaś operatora przed nadmiernym hałasem.

Niezawodny i wyprodukowany według ściśle określonych standardów bęben to podstawa metody Los Angeles. Jeśli firma zajmuje się badaniem lub dystrybucją kruszywa, urządzenie Viateco będzie świetnym wyborem. Zagwarantuje miarodajność wyników, komfortowe warunki dla operatora oraz długą, bezawaryjną pracę.