Narastający kryzys energetyczny wywołany m.in. przez wojnę na Ukrainie sprawia, że ogrzewanie domów staje coraz większym wydatkiem. Właściciele budynków mieszkalnych poszukują skutecznych alternatyw dla tradycyjnych kotłów zasilanych paliwem stałym lub gazem. Inwestycja w nowoczesne, niskoemisyjne i oszczędne źródło ciepła interesuje szczególnie te osoby, które są dopiero na etapie budowy.

Dość dużym zainteresowaniem od ok. 2 lat zaczęły cieszyć się pompy ciepła. Okazały się one być skutecznym i tanim w eksploatacji sposobem ogrzewania. Są one rozwiązaniem energooszczędnym i ekologicznym, dającym również możliwość chłodzenia. W tym artykule porównamy koszty użytkowania pompy ciepła i tradycyjnych rozwiązań, aby pomóc Ci zdecydować, która opcja bardziej odpowiada Twoim potrzebom.

Co to jest pompa ciepła?

Pompa ciepła to urządzenie zasilane energią elektryczną, które przenosi ciepło z tzw. dolnego do górnego źródła ciepła. Można go używać zarówno do ogrzewania, jak i chłodzenia domu. W zasadzie najbardziej popularnym typem pompy ciepła jest zwykła klimatyzacja. Zasada działania tego urządzenia, kojarzonego zwykle z funkcją chłodzenia pomieszczeń, jest taka sama jak w przypadku najpopularniejszego typu pompy ciepła.

Rolę dolnego źródła ciepła może pełnić:

• powietrze - korzystają z niego pompy ciepła typu powietrze powietrze i powietrze woda. Energia cieplna pobierana jest tu bezpośrednio z atmosfery. Po jej zaabsorbowaniu do czynnika chłodniczego, jest on kompresowany do zwiększa temperaturę i pozwala oddać energię w bardziej efektywny sposób.
• solanka lub glikol - wypełnia się nim położone pionowo lub poziomo sondy gruntowe. Dzięki temu, że temperatura gruntu na dużej głębokości jest właściwie niezmienna przez cały rok, pompa ciepła może uzyskiwać wysokie poziomy COP w ciągu całego okresu grzewczego.
• woda - to najmniej popularny rodzaj dolnego źródła ciepła. Pomimo tego, że daje on możliwość uzyskania sporej sprawności energetycznej, to jednocześnie wymaga dostępu do zbiornika wodnego zlokalizowanego w niedużej odległości od budynku.

Tradycyjne systemy ogrzewania

Tradycyjne systemy ogrzewania i chłodzenia wykorzystują do wytwarzania ciepła paliwa kopalne, takie jak gaz lub węgiel. Systemy te stają się coraz droższe w eksploatacji ze względu na rosnące ceny paliw, a także mają negatywny wpływ na środowisko naturalne. Proces spalania paliwa jest procesem wysokoemisyjnym, szczególnie w przypadku węgla. Ceny surowców energetycznych drożeją nawet o kilkaset procent w stosunku rocznym. Przykładem może być wzrost ceny węgla z 2021 na 2022 rok. Częściową ulgę dla odbiorców indywidualnych stanowi odgórne regulowanie cen i obniżenie lub zniesienie podatków, natomiast należy pamiętać, że są to działania tymczasowe.

Trzeba też zdawać sobie sprawę, że rozwiązania tradycyjne są w większości przypadków jednofunkcyjne. Zarówno kocioł zasilany gazem, jak i węglem nie pozwalają na wykorzystanie ich w celu chłodzenia.

Porównanie kosztów

Koszty instalacji

Koszty instalacji pomp ciepła są na ogół wyższe niż w przypadku tradycyjnych systemów ogrzewania. O ile montaż źródła ciepła w postaci kotła gazowego oscyluje zwykle w okolicach 10 - 15 tys. złotych, to decyzja o instalacji powietrznej pompy ciepła dobrej klasy może wynieść nawet 30 - 40 tys. złotych. W przypadku sięgnięcia po urządzenia bardziej budżetowe, wystarczająca może się okazać trochę niższa kwota. Pompa ciepła Kaisai w odmianie split o mocy 10 kW to koszt ok. 23 tys. złotych brutto, wliczając w to 23%-owy VAT. Podane sumy nie zawierają kluczowych elementów hydrauliki takich jak zasobnik ciepłej wody użytkowej.

Trzeba jednak podkreślić, że różnica w kosztach instalacji maleje na przestrzeni lat, wraz z popularyzacją technologii. Dodatkowo oferowanych jest wiele rządowych programów dofinansowań, które pozwalają na znaczne obniżenie wkładu własnego w inwestycję polegającą na montażu bezemisyjnego źródła ciepła. Do najbardziej znanych programów dofinansowań należą „Czyste Powietrze” organizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz „Moje Ciepło” finansowany ze środków Funduszu Modernizacyjnego.

Koszty eksploatacji

Pompy ciepła to rozwiązania dużo bardziej oszczędne niż tradycyjne systemy ogrzewania. Co prawda do pracy wykorzystują one energię elektryczną, ale urządzenia odznaczają się bardzo wysokim poziomem sprawności. COP (Coefficient Of Performance) w przypadku najnowocześniejszych pomp ciepła może osiągać poziom nawet 5. Oznacza to, że urządzenie produkuje 5 kWh energii cieplnej przy użyciu tylko 1 kWh energii elektrycznej.

Ponadprzeciętna efektywność sprawia, że pompy ciepła są opłacalne w dłuższej perspektywie, a stosunkowo wysoki koszt początkowy będzie mógł być zamortyzowany już po kilku latach użytkowania. Przyjmuje się, że pompa ciepła zainstalowana w nowoczesnym domu, wybudowanym wg najnowszych standardów energetycznych i wyposażonym w system ogrzewania podłogowego, pozwala obniżyć koszty ogrzewania nawet o połowę.

Koszty konserwacji i serwisu

Pompy ciepła wymagają prac konserwacyjnych i regularnego serwisu podobnie jak tradycyjne źródła ciepła. Pompy ciepła nie posiadają żadnych elementów wykorzystywanych do spalania, co oznacza, że nie trzeba wymieniać i czyścić palników lub tym podobnych części.

W zakres regularnych prac konserwacyjnych w przypadku pomp ciepła wchodzi przeprowadzenie próby szczelności układu chłodniczego i uzupełnianie ewentualnego niedoboru czynnika. Należy pamiętać, że zapewnienie ilości czynnika przewidzianego przez producenta jest bardzo istotna. Jego ewentualny niedobór ma negatywny wpływ na efektywność pracy urządzenia.

Okres przydatności do użycia

Przyjmuje się, że pompy ciepła odznacza dłuższy okres przydatności do użycia niż w przypadku tradycyjnych kotłów zasilanych paliwem stałym lub gazem ziemnym.

Średnia żywotność pompy ciepła może wynosić nawet do 15 - 20 lat, podczas gdy średnia żywotność tradycyjnych źródeł ciepła to 10 - 15 lat. Przy kotłach zasilanych paliwem stałym częstym elementem ulegającym zużyciu jest płaszcz wodny. Wskutek korozji ulega on po kilkunastu latach rozszczelnieniu, a naprawa jest zwykle nieopłacalna.

Trzeba pamiętać, że okres przydatności do użycia jest też istotnym czynnikiem wpływającym na opłacalność rozwiązania. Wymiana źródła ciepła wiąże się wszak zwykle sporym wydatkiem.

Wpływ na środowisko

Pompy ciepła mają niski poziom negatywnego wpływu na środowisko. W ujęciu bezpośrednim są to urządzenia całkowicie bezemisyjne. Nie generują dymu ani innych szkodliwych substancji, które mogłyby przedostawać się do atmosfery. W zasadzie jedynym negatywnym zjawiskiem, do którego może dojść przy użytkowaniu pompy ciepła jest rozszczelnienie układu chłodniczego i przedostanie się do powietrza tzw. gazów cieplarnianych. Tu należy jednak podkreślić, że wielu producentów korzysta aktualnie z czynników ekologicznych, których przedostanie się do atmosfery nie oddziałuje na nią w sposób skrajnie negatywny.

Wnioski

Podsumowując, pompy ciepła oferują bardziej opłacalne i energooszczędne rozwiązanie do ogrzewania i chłodzenia domu w porównaniu z tradycyjnymi systemami ogrzewania i chłodzenia. Podczas gdy koszty instalacji pomp ciepła są wyższe niż w przypadku tradycyjnych systemów, mogą one wygenerować spore oszczędności eksploatacyjne i przyczynić się do długoterminowych oszczędności. Więcej informacje na temat kosztu eksploatacji pompy ciepła znajdziesz na https://proheat.pl/ile-pradu-zuzywa-pompa-ciepla/. Ponadto pompy ciepła mają dłuższą żywotność i mniejszy wpływ na środowisko, co czyni je rozwiązaniem przyszłościowym. Oczywiście przed podjęciem decyzji, powinieneś przeanalizować swoją sytuację w indywidualny sposób i wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mogący wpływać na sens i opłacalność inwestycji.