Jeżeli chodzi o miejsce pracy, budowy i projekty inżynieryjne – nie ma mowy o wakacjach od BHP. Bezpieczeństwo i Higiena w miejscu Pracy to zbiór żelaznych zasad. Przypominamy niektóre z nich; od ich respektowania i przestrzegania zależy życie i zdrowie. Skoncentrujemy się na przeciwdziałaniu szkodliwym skutkom upałów, których fala zalała w czasie tegorocznych wakacji całą Polskę, zaś kolejne już są prognozowane. Warto się do nich solidnie przygotować, by „schłodzić” pogodowy temperament podwyższeniem czujności w czasie pracy i czasie wolnym.

Ekspertka sygnalizuje: Nie ma wakacji od BHP

- deklaruje Karolina Szadkowska, Starsza Specjalistka ds. BHP w SAFEGE Polska.

Okres ciepły, a szczególnie urlopowy, kojarzy się z wakacjami. W tym czasie wzrasta ryzyko związane z konsekwencjami ekstremalnych zmian pogodowych, coraz częściej występujących w naszym kraju. Gwałtowne załamania klimatyczne są wyzwaniem dla wszystkich; wielokrotnie pojawiające się w minionych latach udowodniły, że do optymistycznej prognozy pogody należy podchodzić z ograniczonym zaufaniem.

Jak się chronić przed upałami, skutkami porywistych burz oraz innymi zagrożeniami pogodowymi?

Jak przetrwać upały w pracy oraz jakie obowiązki mają pracodawcy?

„Najlepszą profilaktyką na upały i duchotę jest zdrowy rozsądek” – zaznacza rozmówczyni. „Każdy posiada własny komfort termiczny i odporność termiczną. Wiele osób, w szczególności osoby starsze lub przewlekle chorujące, nie toleruje nazbyt wysokich temperatur i długotrwałej ekspozycji słonecznej – na takie osoby powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, są one najbardziej narażone na udar cieplny.” – apeluje Karolina Szadkowska, Starsza Specjalistka ds. BHP. Istotne, by w tym „gorącym okresie” wnikliwie obserwować siebie podczas wykonywania obowiązków służbowych, ponieważ „ważnym czynnikiem bezpieczeństwa pracy jest jej komfort. W głównej mierze komfortem pracy zajmuje się ergonomia, jednak komfort pracy to nie tylko odpowiednie krzesło do pracy, lecz także odpowiednia temperatura.” – stwierdza Szadkowska i informuje, że „pracodawca ma obowiązek zapewnić komfort pracy między innymi poprzez właściwą ochronę przed upałami w pomieszczeniu pracy. Przepisy nie mówią wprost jak ma to zrobić, jednak najczęstszą praktyką jest montaż klimatyzacji, skierowanie pracownika na pracę zdalną lub skrócenie czasu pracy w newralgicznym okresie”.

Kiedy możliwe jest skrócenie czasu pracy z uwagi na niepogodę?

Skrócenie czasu pracy to możliwość, nie obowiązek – przypomina Karolina Szadkowska

Żaden przepis nie zobowiązuje pracodawcy do skrócenia czasu pracy – „jest to jego dobra wola, dobra praktyka i dbałość o swoich pracowników w sytuacji, kiedy nie jest w stanie w żaden inny sposób ochronić kadry przed wysoką temperaturą panującą np. w biurze lub w hali produkcyjnej” – informuje rozmówczyni.

Pamiętajmy, że pracodawca jest zobowiązany do zabezpieczenia pomieszczeń pracy przed niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem. Ma również obowiązek tak usytuować bądź organizować stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą. W Rozporządzeniu o Ogólnych Przepisach Bezpieczeństwa i Higieny Pracy znajduje się m. in. zapis o obowiązkach pracodawcy dotyczących bezpieczeństwa pracy podczas upałów:

§ 112 i § 113 ust. 1–3 - pracodawca jest zobowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody także i inne napoje. Miejsca czerpania wody zdatnej do picia powinny znajdować się nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy.

Istotne jest picie wody, aby odpowiednio się nawadniać, woda powinna być zmineralizowana - zawierać składniki mineralne, ponieważ ich niedobór prowadzi do kurczy cieplnych. Pamiętajmy, że przegotowana woda nie posiada odpowiednich ilości soli mineralnych, więc zawsze wybierajmy wodę zmineralizowaną. Wodę powinniśmy pić małymi łykami, w ten sposób więcej mikroskładników wchłonie się do organizmu.

Pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby odpowiednio zimne lub gorące, w zależności od warunków wykonywania pracy, a w przypadku wykonywania pracy w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25°C – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy. Warto również pamiętać, że pracownicy mają prawo zaprzestać wykonywania pracy, jeżeli na stanowisku występuje zagrożenie zdrowia lub życia (art. 210 KP). W pierwszej kolejności powinien zareagować Kierownik/Lider/ Brygadzista, jeżeli jednak nie jest to możliwe, pracownicy powinni sami podjąć decyzję o zaprzestaniu wykonywania pracy z powodu niesprzyjających warunków pogodowych, mogących stanowić zagrożenie zdrowia i życia i schować się w bezpiecznym miejscu.

Bardzo ważne: pierwsza pomoc w przypadku udaru cieplnego

Długotrwała ekspozycja na wysoką temperaturę może skutkować udarem cieplnym. Dochodzi do niego, gdy temperatura ciała przekracza 40°C, a organizm nie jest w stanie samodzielnie pozbyć się nagromadzonego ciepła. Jest to stan zagrażający zdrowiu, a nawet życiu – powstająca denaturacja białek może doprowadzić do martwicy komórek. Udar słoneczny może skutkować nawet śmiercią, dlatego niezwykle ważna jest szybka reakcja. Pierwsza pomoc odgrywa istotną rolę, ponieważ pozwala zminimalizować negatywne oddziaływanie wysokiej temperatury na organizm.

Karolina Szadkowska przypomina, co zrobić, gdy stwierdzimy porażenie cieplne:

1. Należy uważnie i ostrożnie przenieść poszkodowanego w zacienione miejsce, następnie bardzo ważne jest stopniowe ochładzanie organizmu;
2. Przykładamy kompresy do głowy, karku czy szyi. Dotykamy tych miejsc ręcznikiem nasączonym wodą, która powinna być o kilka stopni chłodniejsza niż temperatura ciała. W przeciwnym razie organizm może doznać szoku termicznego;
3. Podajemy elektrolity. Małymi porcjami dozujemy do picia elektrolity, które pozwolą na wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej.

Co zrobić, gdy osoba porażona ciepłem straciła przytomność?

Wzywamy pogotowie (nr 112) Podczas oczekiwania na przyjazd karetki pacjent powinien leżeć w bezpiecznej pozycji, tzw. pozycji bocznej. Jeśli osoba z udarem słonecznym jest nieprzytomna, nie oddycha i nie czuć tętna, trzeba natychmiast przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Czynności te należy prowadzić aż do przybycia pomocy medycznej.

Ważne do zapamiętania! Wysoka temperatura wynikająca z przegrzania organizmu nie ma nic wspólnego z gorączką. Z tego powodu podawanie leków przeciwgorączkowych nie znajduje uzasadnienia medycznego, wręcz może doprowadzić do kolejnego przeciążenia organizmu.

Brak stosowania zasad BHP główną przyczyną wypadków przy pracy w Polsce

W 2022 r. zgłoszono 66 606 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, o 3,2% mniej niż w 2021 r. Zmniejszyła się również liczba poszkodowanych przypadająca na 1 000 pracujących (wskaźnik wypadkowości) z 5,10 do 4,66 – 10 kwietnia br. zakomunikował Główny Urząd Statystyczny. GUS zaznaczył, że większość wypadków w pracy występuje z powodu niewłaściwego zachowania pracownika (61,1%), co podkreśla istotę komunikacji edukacyjnej BHP.

Więcej informacji o BHP znajduje się w rozmowie z Karoliną Szadkowską – do obejrzenia m. in. na YouTube.

Artykuł autorstwa SAFEGE S.A.S. Oddział w Polsce

Firma SUEZ Consulting - SAFEGE S.A.S. Oddział w Polsce (SUEZ Consulting Polska) istnieje w Polsce od ponad 30 lat. Zapewnia kompleksowe prowadzenie każdej inwestycji poprzez usługi opracowania dokumentacji przedprojektowej, wielobranżowego projektowania, przeprowadzenia przetargów na wybór generalnego wykonawcy robót, nadzoru inwestorskiego, doradztwa oraz pomocy technicznej we wszystkich sektorach inżynierii budowlanej i środowiskowej. SAFEGE Polska wspiera sektory budownictwa, przemysłu, ochrony środowiska, transportu i gospodarki komunalnej, a także przemysł i samorządy w procesie transformacji ekologicznej i energetycznej oraz w procesie adaptacji do zmian klimatycznych.